Zapalenie dziąseł – przyczyny, objawy, leczenie, profilaktyka
Zapalenie dziąseł należy do chorób jamy ustnej. Może rozwinąć się u każdego, w szczególności u osób o lekceważącym podejściu do higieny, niezależnie od wieku, chociaż niektóre powszechne choroby i zaburzenia znacznie zwiększają ryzyko jego powstania. Nieleczone, prowadzi często do zapalenia przyzębia, a w konsekwencji nawet do utraty zębów. Skąd się bierze, po czym je rozpoznać, jak je wyleczyć i przeciwdziałać mu na przyszłość?



Kobieta z zapaleniem dziąseł w gabinecie stomatologicznym
Zapalenie dziąseł – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną zapalenia dziąseł jest pojawienie się płytki nazębnej – odkładającej się na powierzchni zębów oraz powstającej przez połączenie resztek jedzenia, bakterii i śliny. Wydzielane przez nią toksyny podrażniają dziąsła, proces jej mineralizacji – czyli tworzenia się kamienia nazębnego, umożliwia bakteriom rozwój infekcji.
Przyczyny higieniczne zapalenia dziąseł
Najczęstszą przyczyną zapalenia dziąseł jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej, skutkująca znacznym przyrostem płytki nazębnej. Prowadzi to do szybkiego rozwoju zapalenia i powstawania kamienia.
Warto zwrócić uwagę, iż na występowanie zapalenia dziąseł z przyczyn higienicznych szczególnie narażone są osoby noszące ruchome uzupełnienia protetyczne. Zdaniem niektórych lekarzy, wilgotność środowiska jamy ustnej, niejednorodna struktura protez oraz utrzymująca się pod protezą wysoka temperatura sprzyjają rozwojowi bakterii. Jeśli proteza nie jest dobrze dopasowana, gromadzą się pod nią także resztki pokarmowe.
Pozostałe przyczyny
Oprócz problemów z higieną, zapalenie dziąseł rozwija się często pod wpływem:
- Mechanicznych urazów dziąseł
- Palenia papierosów
- Zmian hormonalnych (np. w okresie ciąży lub menopauzy)
- Cukrzycy
- Białaczki
- Bulimii
- Anoreksji
- Zażywania niektórych leków na padaczkę
- Przyjmowania niektórych leków na choroby krążenia
- Zażywania sterydów
- Niedoborów witamin z grupy B
- Niedoborów witaminy C
- Predyspozycji genetycznych
Zapalenie dziąseł – objawy
Pierwszym objawem zauważanym przez osoby cierpiące na zapalenie dziąseł jest najczęściej krwawienie podczas mycia lub nitkowania zębów, ewentualnie podczas jedzenia. Na dziąsłach pojawia się widoczne zaczerwienienie. Czasem stają się one opuchnięte, przykrywając widoczne u zdrowej osoby części koron zębowych. Dojść może jednak również do recesji dziąseł – odsłonięcia fragmentów koron, przez co zęby mogą wydawać się dłuższe oraz są bardziej wrażliwe.
Ból zęba
Zapaleniu często towarzyszą także dolegliwości bólowe o zróżnicowanym nasileniu. Niektórzy pacjenci zgłaszają występujące okresowo uczucie przypominające lekki ból zęba, inni doświadczają nadwrażliwości podczas spożywania gorących i zimnych pokarmów.
Kamień nazębny
Najważniejszym, choć mało widocznym objawem, jest jednak obecność kamienia nazębnego, występującego przede wszystkim poddziąsłowo, w części językowej zębów siecznych dolnych lub policzkowej w przypadku zębów trzonowych. Wywołuje on nieprzyjemny posmak i zapach z ust. Objawy zapalenia dziąseł stają się widoczne najczęściej już po 3-4 tygodniach formowania się kamienia nazębnego.
Sposoby na zapalenie dziąseł
Zapalenie dziąseł ustępuje często samoistnie po wyeliminowaniu jego przyczyny. Osoby, u których przyczyną była niewłaściwa higiena, muszą dołożyć starań w celu jej poprawy, myjąc oraz nitkując zęby regularnie i z należytą starannością. Jeśli ból dziąseł znacząco utrudnia wykonywanie tych czynności, warto zaopatrzyć się w szczoteczkę miękką lub płyn do płukania jamy ustnej.
Konieczne mogą okazać się także regularne wizyty u dentysty w celu profesjonalnego oczyszczenia przyzębia z kamienia nazębnego (tzw. skaling). To jeden z najczęściej przeprowadzanych zabiegów dentystycznych, szybki oraz bezbolesny, wykonywany przy pomocy różnych narzędzi zależnie od potrzeb pacjenta.
Jeśli przypadek nie jest zaawansowany, rozważyć możemy także domowe sposoby walki z infekcją. W tym przypadku warto zakupić odpowiedni lek bez recepty lub żel na dziąsła, zawierający składnik o działaniu antyseptycznym. Ograniczy powstawanie płytki nazębnej i złagodzi podrażnienia oraz złagodzi objawy zapalenia dziąseł. Medycyna naturalna ma do zaoferowania wiele pomocnych rozwiązań, m.in. wywary z szałwii i rumianku, napar z goździków (które możemy także żuć) oraz aloes. Należy przy tym pamiętać, iż nie jest to substytut dbania o higienę.
Zapalenie dziąseł – jak zapobiegać
Profilaktyka przy zapaleniu dziąseł sprowadza się przede wszystkim do zachowywania higieny – dokładnego, regularnego mycia i nitkowania zębów, korzystania z płynów do płukania ust oraz dbania o ewentualną protezę i obszar, który znajduje się pod nią. Przydatnym produktem może okazać się pasta do zębów o korzystnym wpływie na stan dziąseł.



Codzienna higiena jamy ustnej, w tym nitkowanie zębów, przyczynia się do zapobiegania zapaleniu dziąseł
Prowadzenie zdrowego trybu życia obniża ryzyko zapalenia dziąseł. Warto zatem rzucić palenie i dbać o swoją odporność. Pamiętać należy także o zdrowym odżywianiu oraz uzupełnianiu ewentualnych niedoborów witamin z pomocą dostępnych suplementów. Kobiety ciężarne i osoby cierpiące na choroby, przy których często rozwija się zapalenie dziąseł, powinny przywiązywać do zdrowia szczególną uwagę.
Podsumowanie
Zapalenie dziąseł to problem dotykający znaczną część społeczeństwa, dlatego warto znać jego przyczyny oraz widoczne objawy, wiedzieć, co pomaga w ich redukcji i jak zminimalizować ryzyko wystąpienia dolegliwości. Szczególną uwagę zwrócić należy na przestrzeganie zasad higieny oraz utrzymywanie pełnowartościowej diety. Dzięki temu, możemy znacznie dłużej cieszyć się zdrowym uśmiechem i czerpać radość ze wszystkich spożywanych posiłków.
Bibliografia
- Ercoli, C, Caton, JG. Dental prostheses and tooth‐related factors. J Clin Periodontol. 2018; 45( Suppl 20): S207– S218. https://doi.org/10.1111/jcpe.12950
- M Hugar S, S Dhariwal N, Majeed A, Badakar C, Gokhale N, Mistry L. Assessment of Vitamin B12 and Its Correlation with Dental Caries and Gingival Diseases in 10- to 14-year-old Children: A Cross-sectional Study. Int J Clin Pediatr Dent. 2017;10(2):142-146. doi:10.5005/jp-journals-10005-1424
- Suaad Abd F. The effect of aqueous extract of carnations on some bacterial isolates that cause inflammation of the gums. Al-Kufa University Journal for Biology 2013, Volume 5, Issue 1
- https://www.healthline.com/health/gingivitis
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/241721
- https://www.eatingdisorderhope.com/blog/periodontal-impact-anorexia-nervosa-bulimia
- https://www.periodontistphoenix.com/blog/2016/08/04/periodontal-disease-and-eating-disorders/
- https://www.everydayhealth.com/leukemia/leukemia-and-your-mouth.aspx
- https://www.msdmanuals.com/home/mouth-and-dental-disorders/periodontal-diseases/gingivitis
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/319268
Artykuł powstał pod nadzorem merytorycznym dyplomowanej higienistki stomatologicznej Marzeny Cesarz.
Data publikacji: 17.09.2020 r.
Data ostatniej aktualizacji: 18.09.2020 r.